Jak w 1789 roku Stan Trzeci, tak 10 czerwca roku 2015 o godz. 12:30 stan nauki zjednoczył się w Czarnej Procesji, zawiadamiając o grożącej nam cichej śmierci polskiej nauki.
(fot. MM/KKHP)
Pochód protestacyjny wyruszył spod bramy głównej Uniwersytetu Warszawskiego i doszedł ulicami Krakowskie Przedmieście i Nowy Świat do siedziby Prezesa Rady Ministrów w Alejach Ujazdowskich. W milczącej demonstracji uczestniczyli ubrani na czarno pracownicy uniwersytetów, studenci, doktoranci, pracownicy Instytutu Badań Literackich PAN oraz innych ośrodków uniwersyteckich i badawczych z całej Polski. W formę cichego protestu włączyły się stowarzyszenia: Miasto Jest Nasze, Uniwersytet Zaangażowany,Nowy Obywatel, Krytyka Polityczna,Związek Zawodowy Nauczycieli Akademickich UAM, Związek Polskich Artystów Plastyków,Demokratyczne Zrzeszenie Studenckie, ZNP, NZS UG,NZS UKSW, NZS UAM, oraz przyjaciele środowisk akademickich.
(fot. MM/KKHP)
Uczestników protestu połączyło przekonanie o pogarszającym się stanie nauki, o spadku poziomu kształcenia na wszystkich etapach edukacji i o konieczności podjęcia natychmiastowych działań naprawczych. Protestujący domagali się wdrożenia „pakietu antykryzysowego dla polskich uczelni” i radykalnych zmian w sposobie finansowania nauki oraz zarządzania uczelniami. Niesiono czarne flagi, symboliczne klepsydry i transparenty z hasłami: „Chcemy stanowić o sobie”, „Żądamy dialogu z uczelniami”, „Precz z arogancją urzędników”, „Algorytm do zmiany”, „Studenci nie barany, nie liczcie ich od głowy”, „Oddajcie nam akademię”, „Chcemy promotora, a nie fabrykanta”, „Naukowiec to więcej niż suma punktów”, „Róbmy badania, zamiast pisać wnioski grantowe”, „Punktoza to choroba – gdzie jest lekarz??”, „Nauka kwitnie poza metropoliami”, „Wiedza to prawo, nie przywilej”, „Żądamy polityki rozwoju, a nie oszczędności”, „Słuchajmy głosu akademii”.
(fot. MM/KKHP)
Biurokracja, destrukcja placówek badawczych, likwidacja ośrodków uniwersyteckich w mniejszych miastach, patologie systemu grantowego i destabilizacja stosunków zatrudnienia to tylko niektóre z najczęściej wymienianych zarzutów, które zgromadzenie skierowało do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz do Rządu.
Po dojściu w Aleje Ujazdowskie transparenty złożono przed wejściem do siedziby Premier Ewy Kopacz.
(fot. MM/KKHP)
„Chcielibyśmy, aby polski rząd wreszcie zdał sobie sprawę z powagi sytuacji i podjął stosowne środki zaradcze, aby wreszcie uznał pakiet antykryzysowy. Ten stan nie może się utrzymać, jeżeli chcemy, aby jakakolwiek nauka w Polsce istniała. Dlatego przenieśliśmy się pod kancelarię Pani Premier, aby pokazać, że sprawa jest niezwykłej wagi i żądamy odpowiedniej reakcji” – zaapelowała pod gmachem Rady Ministrów Monika Helak – członkini Komitetu Kryzysowego Humanistyki Polskiej.
W demonstracji wzięli udział także pracownicy placówek badawczych Polskiej Akademii Nauk. O wypowiedź poprosiliśmy prof. Teresę Dobrzyńską-Janusz z Instytutu Badań Literackich PAN, która tak skomentowała aktualną sytuację nauki polskiej:
„Czarną procesję poprzedziły liczne debaty organizowane przez Komitet Kryzysowy Humanistyki Polskiej oraz niezliczone rozmowy – prywatne i prowadzone w zespołach badaczy – dotyczące systemu nauczania i prowadzenia badań. Gremia akademickie są zmęczone narzucanymi zasadami działania i głęboko sfrustrowane. Postulaty naszego środowiska zostały sformułowane przez KKHP i nie ma potrzeby ich tu powtarzać. Najogólniejszy ich sens można chyba sprowadzić do tego, że instytucjom akademickim odbiera się autonomię i narzuca na siłę – sprzeczny z naturą działania tych instytucji – styl administracyjny, oparty na schematycznym planowaniu, nadmiernej sprawozdawczości i źle pojętej dyscyplinie pracy. Mnożą się sprawozdania, audyty, recenzje i różnorakie obowiązki organizacyjne. Najlepsi badacze tracą mnóstwo energii na działania pozanaukowe, ponieważ są obciążeni funkcjami w różnych ciałach rozdzielających i rozliczających środki finansowe, opiniujących (czasem w sposób pozorowany) projekty i ich realizacje, tworzących regulaminy i czuwających nad ich przestrzeganiem. Mamy poczucie, że system grantowy prowadzi w znacznej mierze do chaotycznego rozwoju badań, zwiększa nieuzasadnione dysproporcje w zakresie zarobków. Wciąż zmieniające się podstawy przeprowadzania ewaluacji projektów dezorientują i nękają nasze środowisko. Ponieważ niedofinansowane instytucje nie zapewniają swoim pracownikom godziwej zapłaty, wielu badaczy decyduje się na staranie o granty, co powoduje różne niespójności i niekonsekwencje w rozdziale obowiązków, a do tego nadmiernie obciąża wykonawców projektów. Prowadzona przez MNiSW polityka pobudzania aktywności naukowej za pomocą środków administracyjnych często wywołuje fałszywe ożywienie: nadmiar konferencji, publikacji, których główną rolą jest przysparzanie punktów do rankingów poszczególnych badaczy i instytucji. Coraz mniej chodzi tu o rzeczywistą wymianę myśli; badacze są spauperyzowani i przemęczeni. Wiele takich bolączek naszego środowiska zgłaszano wcześniej, ale bez skutku. Przyszedł czas przedstawienia ich w sposób stanowczy i bardziej spektakularny. Dlatego z pełnym przekonaniem przyłączyłam się do marszu” – powiedziała Teresa Dobrzyńska-Janusz.
(fot. MM/KKHP)
W trakcie przebiegu Czarnej Procesji poparcie dla sprawy kierunków humanistycznych zadeklarował prezydent-elekt Andrzej Duda, który powiedział: „Chcę zapewnić środowiska naukowe o moim wsparciu. Chcę zapewnić także o tym, że gotów jestem podjąć, nie tylko rozmowę i dialog, szukając konstruktywnych rozwiązań, ale jestem gotów także interweniować w tych sprawach ważnych ” – podkreślił, w oświadczeniu nt. sytuacji polskiej humanistyki.
(fot. MM/KKHP)
Społeczeństwo polskie stale wypracowuje środki na swoje kształcenie i zasłużyło sobie na możliwość rozwoju.
Jesteśmy gotowi do podjęcia dalszych działań w obronie nauki i szkolnictwa.
(MS/KKHP)
- Relacje w mediach:
♦ programy telewizyjne,
– TVP2, Panorama, 10 czerwca 2015, emisja z godz.18.00
– TVN, Fakty, 10 czerwca 2015, emisja z godz. 19.00
– TVN24, Serwis, 10 czerwca 2015, emisja z godz. 13.45
– Internetowa telewizja, LIBS.TV, 10 czerwca 2015
– Internetowa telewizja, SALON24TV, Serwis, 10 czerwca 2015
♦ wiadomości radiowe,
– RMF24, wiadomości serwisowe, 10 czerwca 2015
– Radio ZET, wiadomości serwisowe, 10 czerwca 2015
– Polskie Radio, wiadomości serwisowe, 10 czerwca 2015
♦ prasa,
– Krytyka Polityczna, Czarna procesja nauki, publik. 08 czerwca 2015
– Nowy Dziennik, Czarna procesja polskiej nauki, publik. 10 czerwca 2015
– Głos Nauczycielski, Protest naukowców. Czarna procesja w Warszawie, publik. 10 czerwca 2015
– Nesweek Polska, Idzie „Czarna Procesja” polskiej nauki (…), publik. 10 czerwca 2015
– Tygodnik „Do Rzeczy”, Czarna procesja nauki, publik. 10 czerwca 2015
– Tygodnik „Solidarność”, Czarna procesja w Warszawie, publik. 10 czerwca 2015
– Dziennik Polski, Naukowcy domagają się zmian, publik. 11 czerwca 2015
– Rzeczpospolita, Czarny protest humanistów, publik. 11 czerwca 2015
– Gazeta Wyborcza, Humaniści protestują. Czarne flagi na Uniwersytecie, publik. 11 czerwca 2015
– Gazeta Polska, Czarna Procesja na ulicach Warszawy, publik. 11 czerwca 2015
♦ artykuły zamieszczone na portalach informacyjnych,
– Fronda, Czarna procesja nauki, publik. 08 czerwca 2015
– MMWarszawa (sic), Czarna Procesja Nauki przeszła przez Warszawę, publik. 10 czerwca 2015
– Telegraf24, Czarna procesja przeszła ulicami Warszawy, publik. 10 czerwca 2015
– Nasze Miasto, Czarna procesja nauki przeszła przez Warszawę, publik. 10 czerwca 2015
– Wawalove (sic), „Czarna procesja”na ulicach Warszawy, publik. 10 czerwca 2015
– Interia Fakty, „Czarna procesja” nauki, publik. 10 czerwca 2015
– Polityka Warszawska, Stop „grantozie” i „punktozie”. Czarna procesja polskiej nauki, publik. 10 czerwca 2015
– WP, „Czarna procesja” przedstawicieli nauki (…), publik. 10 czerwca 2015
– naTemat (sic), Milcząca procesja w imię reformy nauki, Pierwszy taki protest od 1981 roku, publik. 10 czerwca 2015
- galeria:
– Reporter, Agencja Fotograficzna.